پژوهشگران دانشگاه کالیفرنیا ارواین (UC Irvine) موفق شده‌اند با تزریق نوعی اسید چرب خاص به چشم، کاهش بینایی ناشی از پیری را در موش‌ها معکوس کنند. این دستاورد می‌تواند راهی تازه برای درمان بیماری‌های وابسته به افزایش سن مانند دژنراسیون ماکولا باشد.
معکوس‌کردن پیری چشم با کمک اسیدهای چرب
بینایی ضعیف یکی از شایع‌ترین نشانه‌های پیری است، اما اکنون محققان می‌گویند می‌توان آن را تا حدی بازگرداند. طبق گزارش SciTechDaily، تیم تحقیقاتی دانشگاه UC Irvine با تزریق اسید چرب غیراشباع با زنجیره بسیار بلند (VLC-PUFA) به شبکیه چشم موش‌های مسن، توانستند عملکرد بینایی را بهبود دهند و نشانه‌های پیری در بافت چشم را معکوس کنند.
نقش ژن ELOVL2 در بینایی و پیری چشم
این پژوهش بر پایه مطالعات پیشین درباره ژنی به نام ELOVL2 انجام شده است؛ ژنی که تولیدکننده اسیدهای چرب ضروری مانند DHA (امگا-۳) و VLC-PUFA است. با افزایش سن، فعالیت این ژن کاهش می‌یابد و در نتیجه سطح این مولکول‌ها در شبکیه کم می‌شود. همین موضوع باعث ضعف بینایی و ابتلا به بیماری‌های مرتبط با افزایش سن از جمله دژنراسیون ماکولا (AMD) می‌شود.
محققان در این مطالعه تصمیم گرفتند به‌جای فعال‌سازی ژن، مستقیماً ماده‌ای را که با گذر زمان کاهش می‌یابد، جایگزین کنند. آن‌ها VLC-PUFA را به چشم موش‌ها تزریق کردند و نتایج نشان داد که این روش توانست کارایی سلول‌های بینایی را به‌طور محسوسی بهبود دهد.
چرا تزریق DHA به‌تنهایی مؤثر نیست؟
یکی از نکات مهم این پژوهش آن بود که تزریق DHA به‌تنهایی نتوانست اثر مشابهی ایجاد کند.
به گفته محققان:
«تحقیق ما نشان می‌دهد که VLC-PUFA عامل اصلی در بازگرداندن عملکرد بینایی است و DHA به‌تنهایی برای این کار کافی نیست.»
این یافته می‌تواند مسیر تحقیقات آینده در درمان بیماری‌های چشمی وابسته به سن را تغییر دهد.
احتمال شناسایی افراد در معرض خطر دژنراسیون ماکولا
دانشمندان همچنین واریانت‌های ژنتیکی جدیدی از آنزیم ELOVL2 شناسایی کردند که با سرعت پیشرفت بیماری دژنراسیون ماکولا مرتبط هستند. این کشف نه‌تنها در درمان بلکه در پیشگیری و تشخیص زودهنگام AMD نیز کاربرد خواهد داشت.
گامی مهم به سوی درمان پیری چشم در انسان
هرچند این تحقیق فعلاً روی حیوانات انجام شده، اما یافته‌ها می‌تواند پایه‌گذار روش‌های جدیدی برای درمان نابینایی ناشی از پیری در انسان باشد. درصورت موفقیت در آزمایش‌های انسانی، این روش ممکن است به یکی از انقلابی‌ترین درمان‌های چشمی قرن تبدیل شود.
نتایج کامل این مطالعه در ژورنال Science Translational Medicine منتشر شده است.
