هوش مصنوعی (AI) از زمان ظهور گسترده خود تأثیر عمیقی بر صنایع مختلف در سراسر جهان گذاشته است، اما کمتر صنعتی به اندازه آموزش عالی تحت تأثیر آن قرار گرفته است.
قابلیت تولید اطلاعات دقیق تنها با چند کلیک، روش مطالعه در دانشگاه‌ها را برای همیشه تغییر داده است — اما آیا این تغییر به نفع دانشجویان و دانشگاه‌ها بوده است؟
استفاده دانشجویان از هوش مصنوعی در تحصیل و نگرانی‌های آینده
یک نظرسنجی جدید از هزاران دانشجو در سراسر جهان نشان داد که بسیاری از آن‌ها از هوش مصنوعی برای کمک به تحصیل خود استفاده می‌کنند، اما در عین حال نگران تأثیر آن بر آینده شغلی‌شان نیز هستند.
یکی از دانشجویان به بی‌بی‌سی گفت که هوش مصنوعی تحصیلات او را «متحول» کرده و باعث شده تا با کارهایش «اعتمادبه‌نفس بیشتری» پیدا کند.
اما کارشناسان دیدگاه دقیق‌تری دارند و معتقدند هوش مصنوعی هم تأثیرات مثبت و هم منفی بر آموزش عالی دارد.
تجربه یک دانشجوی بازاریابی در دانشگاه آکسفورد بروکز
سانجایا فیلیپس، دانشجوی مدیریت ارتباطات بازاریابی در دانشگاه آکسفورد بروکز، می‌گوید او با اجازه اساتیدش از هوش مصنوعی برای ایده‌پردازی و ساختاردهی به مقالات خود استفاده می‌کند.
او می‌گوید این تکنولوژی به او «اطمینان خاطر» داده و باعث شده در انجام کارهایش «اعتمادبه‌نفس بیشتری» پیدا کند.
«در سال دوم تحصیلم، هوش مصنوعی خیلی بیشتر مورد استفاده قرار گرفت، مخصوصاً به عنوان یک همیار مطالعه که به من کمک می‌کرد در کارهای دانشگاهی بهتر عمل کنم.»
«در دانشگاه بروکز درباره نحوه استفاده از هوش مصنوعی و کمک آن به تکالیف درسی صحبت باز وجود دارد. مثلاً وقتی برای ایده‌پردازی گیر می‌کنی و ساعت‌ها زمان تلف می‌کنی، هوش مصنوعی می‌تواند در ۳۰ دقیقه این ایده‌ها را برایت تولید کند.»
«این تکنولوژی قطعاً تجربه تحصیلی من را دگرگون کرده است.»
نگرانی‌ها درباره تقلب با هوش مصنوعی
برخی دانشجویان قبلاً درباره استفاده از هوش مصنوعی برای تقلب اعتراف کرده‌اند و یکی از آن‌ها گفته است که «خیلی پشیمان» است که از این فناوری برای فریب استفاده کرده است.
نظر متخصصان درباره تأثیر هوش مصنوعی در آموزش عالی
دکتر چارلی سیمپسون، مدرس ارشد علوم ورزش و تمرین در دانشگاه آکسفورد بروکز، می‌گوید:
«هر روز سخت‌تر می‌شود بخشی از آموزش عالی را پیدا کنیم که به نوعی از هوش مصنوعی تأثیر نگرفته باشد.»
او اضافه می‌کند:
«وقتی هوش مصنوعی به‌درستی و مسئولانه استفاده شود، به دانشجویان کمک می‌کند روی بخش‌های مهم‌تر یادگیری تمرکز کنند و توسعه فردی خود را بهبود بخشند.»
اما او هشدار می‌دهد:
«اگر دانشجو فقط به هوش مصنوعی بسپارد تا کارهایش را انجام دهد بدون اینکه خودش یاد بگیرد، این هیچ فایده‌ای ندارد.»
مزایا و معایب هوش مصنوعی از دیدگاه پروفسور کییچی ناکاتا
پروفسور کییچی ناکاتا از مدرسه کسب‌وکار هنلی می‌گوید:
«همانند هر فناوری جدیدی، هوش مصنوعی هم مزایا و معایب خودش را دارد.»
او معتقد است:
«مزیت اصلی این است که دانشجویان اکنون ابزارهای بیشتری برای کار دارند؛ اما اگر فقط برای کوتاه کردن راه و انجام کارها استفاده شود، باعث نمی‌شود دانشجویان دانش و مهارت لازم را به دست بیاورند.»
آینده هوش مصنوعی در دانشگاه‌ها و بازار کار
دکتر سیمپسون می‌گوید اگر دانشگاه‌ها هوش مصنوعی را به شکل مناسب و مؤثری به کار گیرند، توانایی فارغ‌التحصیلان آینده می‌تواند «خیلی بیشتر» از نسل‌های قبلی باشد.
«مدرک‌های آینده سخت‌تر به دست می‌آید اما سطح مهارت‌های دانشجویان بالاتر خواهد بود، بنابراین استانداردهای آموزشی باید بالاتر برود.»
از سوی دیگر، تحقیقات شرکت دانشجویی یولو نشان می‌دهد که ۷۸٪ دانشجویان بریتانیایی نگران از دست دادن شغل خود به دلیل هوش مصنوعی هستند.
اما سانجایا فیلیپس نگرانی درباره از دست دادن شغل ندارد و هوش مصنوعی را یک «سیستم حمایتی» می‌داند.
«مردم باید دیدشان نسبت به هوش مصنوعی را تغییر دهند و آن را به عنوان ابزاری برای کمک به خود ببینند، نه چیزی که جایگزین آن‌ها شود.»
پروفسور ناکاتا معتقد است مهارت استفاده مؤثر از هوش مصنوعی به زودی مانند مهارت‌های کامپیوتری، از سوی کارفرمایان انتظار می‌رود.
«البته این موضوع بسته به حوزه کاری و شغل متفاوت است، اما توانایی استفاده صحیح و مسئولانه از ابزارهای هوش مصنوعی قطعاً می‌تواند بر آینده شغلی دانشجویان تأثیر مثبت بگذارد.»