محققان دانشگاه پردو در مطالعه‌ای که در ژورنال Immunity منتشر شده، کشف کردند که چربی‌های انباشته‌شده در سلول‌های ایمنی مغز (میکروگلیا) با مختل کردن توانایی آن‌ها در پاکسازی پلاک‌های آمیلوئید بتا، نقش مهمی در پیشرفت آلزایمر ایفا می‌کنند. این یافته، که آنزیم DGAT2 را مقصر اصلی تجمع چربی می‌داند، دیدگاه سنتی درباره پلاک‌های پروتئینی را به چالش می‌کشد و راه‌های جدیدی برای درمان پیشنهاد می‌دهد. در این مقاله از آی تی پالس، جزئیات این کشف، مکانیسم‌ها، و پیامدها را بررسی می‌کنیم.
نقش چربی در آلزایمر
زمینه تاریخی
- مشاهدات اولیه: حدود یک قرن پیش، آلویس آلزایمر متوجه وجود ذرات چربی در کنار پلاک‌های پروتئینی در مغز بیماران شد، اما این چربی‌ها به‌عنوان محصول جانبی نادیده گرفته شدند.
- تمرکز سنتی: دهه‌ها، تحقیقات بر آمیلوئید بتا و کلاف‌های تاو متمرکز بود، با فرض اینکه چربی‌ها بی‌اهمیت هستند.
کشف جدید
- میکروگلیا: سلول‌های ایمنی مغز که مانند تیم نظافت، پلاک‌های آمیلوئید را پاکسازی می‌کنند.
- مشکل چربی: در نزدیکی پلاک‌های آمیلوئید، میکروگلیاها چربی (تری‌آسیل‌گلیسرول) انباشته می‌کنند، که آن‌ها را فلج کرده و توانایی پاکسازی را از بین می‌برد.
- آنزیم DGAT2: مقصر اصلی، که اسیدهای چرب را به چربی ذخیره‌شده تبدیل می‌کند و در مغز آلزایمری بیش‌فعال است.
دکتر راجش گوپتا، سرپرست مطالعه: «هدف‌گیری مستقیم پلاک‌ها کافی نیست؛ باید عملکرد میکروگلیاها را با کاهش چربی بازیابی کنیم.»
مکانیسم و یافته‌ها
فرآیند متابولیسم چربی
- مکانیسم DGAT2: این آنزیم اسیدهای چرب آزاد را به تری‌آسیل‌گلیسرول (چربی ذخیره‌شده) تبدیل می‌کند. در مغز سالم، این فرآیند متعادل است، اما در آلزایمر، DGAT2 بیش‌فعال شده و تجزیه نمی‌شود.
- نتیجه: میکروگلیاها به‌جای تولید انرژی برای پاکسازی پلاک‌ها، چربی ذخیره می‌کنند و از کار می‌افتند.
- آسیب نورونی: میکروگلیاهای فلج‌شده نمی‌توانند پلاک‌ها را حذف کنند، که به مرگ نورون‌ها و بدتر شدن آلزایمر منجر می‌شود.
آزمایش‌ها و درمان
- مدل‌های حیوانی: در موش‌های مبتلا به آلزایمر، میکروگلیاها پر از چربی بودند و توانایی پاکسازی نداشتند.
- مهار DGAT2: محققان دو مولکول آزمایش کردند:
- مهارکننده DGAT2: فعالیت آنزیم را متوقف کرد.
- تجزیه‌کننده DGAT2: آنزیم را از میکروگلیاها حذف کرد.
- نتایج: کاهش چربی، بازیابی توانایی پاکسازی پلاک‌ها، و بهبود سلامت نورون‌ها.
پیامدها و کاربردها
برای درمان آلزایمر
- تغییر پارادایم: به‌جای هدف‌گیری مستقیم آمیلوئید یا تاو، کاهش چربی در میکروگلیاها می‌تواند مؤثرتر باشد.
- داروهای جدید: مهارکننده‌های DGAT2 (مانند مولکول‌های آزمایش‌شده) می‌توانند به‌عنوان درمان‌های جدید وارد آزمایش‌های بالینی شوند.
- پیشگیری: تنظیم متابولیسم چربی در مغز ممکن است خطر آلزایمر را کاهش دهد.
برای تحقیقات
- تمرکز جدید: مطالعه متابولیسم چربی در بیماری‌های نورودژنراتیو مانند پارکینسون.
- تشخیص زودهنگام: شناسایی تجمع چربی در میکروگلیاها می‌تواند نشانگر اولیه آلزایمر باشد.
دکتر سارا لی، عصب‌شناس: «این مطالعه نشان می‌دهد که چربی‌ها در مغز فقط محصول جانبی نیستند؛ آن‌ها بازیگران کلیدی در آلزایمر هستند.»
محدودیت‌ها و گام‌های بعدی
- محدودیت‌ها:
- مطالعه روی موش‌ها انجام شده؛ نیاز به آزمایش‌های انسانی است.
- اثرات مهار DGAT2 در طولانی‌مدت نامشخص است.
- تعادل چربی در مغز ممکن است برای سایر عملکردها حیاتی باشد.
- گام‌های بعدی:
- آزمایش‌های بالینی برای مهارکننده‌های DGAT2.
- بررسی سایر آنزیم‌های متابولیسم چربی.
- تصویربرداری پیشرفته برای تشخیص چربی در مغز بیماران.
تحقیق دانشگاه پردو نشان می‌دهد که تجمع چربی در میکروگلیاها، ناشی از آنزیم DGAT2، توانایی این سلول‌ها را برای مبارزه با پلاک‌های آمیلوئید مختل می‌کند و به پیشرفت آلزایمر کمک می‌کند. مهار یا تجزیه DGAT2 می‌تواند این فرآیند را معکوس کرده و راه را برای درمان‌های جدید باز کند. این کشف، دیدگاه سنتی درباره آلزایمر را تغییر می‌دهد و بر نقش چربی‌ها تأکید می‌کند. آی تی پالس، مرجع اخبار سلامت، شما را با پیشرفت‌های علمی همراهی می‌کند.
