در کشفی بیسابقه، اخترشناسان برای نخستینبار توانستند لحظه شکلگیری یک سیاهچاله کلانجرم را در اعماق کیهان ثبت کنند؛ رویدادی که میتواند رازهای پیدایش این غولهای مرموز را آشکار کند و مدلهای کیهانشناسی ما را متحول سازد.
تولد یک هیولای کیهانی در دل برخورد کهکشانی
این کشف خارقالعاده با استفاده از دادههای تلسکوپ فضایی جیمز وب انجام شد. دانشمندان در هنگام بررسی یک ساختار عجیب در فاصله ۸.۳ میلیارد سال نوری، با پدیدهای کمسابقه مواجه شدند. این ساختار که به دلیل ظاهر خاصش «کهکشان بینهایت» (Infinity Galaxy) نامگذاری شده، در واقع حاصل برخورد شاخبهشاخ دو کهکشان دیسکی است که منجر به شکلگیری دو هسته کهکشانی درخشان شده است.
اما شگفتانگیزترین بخش ماجرا، کشف حبابی درخشان و سوم در محل تلاقی این دو کهکشان بود. اخترشناسان معتقدند که این حباب، محل تولد یک سیاهچاله کلانجرم است؛ رویدادی نادر که تاکنون مستقیماً مشاهده نشده بود.
تأیید نظریه رمبش مستقیم
پیش از این، دانشمندان دو نظریه برای شکلگیری سیاهچالههای کلانجرم مطرح کرده بودند:
- رشد تدریجی: یک سیاهچاله ستارهای در طی میلیاردها سال با بلعیدن گاز و ماده اطرافش رشد میکند.
- رمبش مستقیم (Direct Collapse): یک ابر عظیم از گاز و غبار، بدون مرحله ستارهای، بهطور مستقیم فرومیریزد و یک سیاهچاله کلانجرم به وجود میآید.
این کشف جدید، قویترین شواهد تاکنون برای نظریه رمبش مستقیم را ارائه میدهد. دادههای تلسکوپهای رادیویی VLA، تلسکوپ پرتو ایکس چاندرا و ابزار طیفنگاری NIRSpec در تلسکوپ وب، نشان دادهاند که سیاهچاله سوم در دل ابری بسیار متراکم و داغ شکل گرفته است؛ ابری که در اثر برخورد دو کهکشان ایجاد شده بود.
دلیل اطمینان دانشمندان
نکته جالبتوجه این است که سیاهچاله سوم همجهت با گاز اطراف خود حرکت میکند، به این معنا که دقیقاً در همان محل متولد شده و از کهکشان دیگری به آنجا نیامده است. علاوه بر این، دو کهکشان برخوردکننده نیز هر کدام دارای سیاهچاله کلانجرم خود هستند، که این احتمال را که سیاهچاله سوم از یکی از آنها جدا شده باشد، رد میکند.
چرا این کشف مهم است؟
گرچه این رویداد مربوط به زمانی در حدود نیمه عمر کیهان است، اما برخوردهای کهکشانی و رمبشهای گازی عظیم در اوایل عمر جهان بسیار رایجتر بودهاند. بنابراین، این کشف میتواند کلید درک چگونگی شکلگیری اولین سیاهچالههای کلانجرم در آغاز کیهان باشد. دانشمندان امیدوارند که با کشف موارد مشابه بیشتر، بتوانند به طور قطعی روند تولد این اجرام عظیم را شناسایی کنند.
