پژوهش جدیدی نشان داده است که ماده‌ی فعال در داروی ویاگرا، سیلدنافیل (Sildenafil)، ممکن است از مغز در برابر بیماری آلزایمر محافظت کند. این مطالعه که توسط محققان کلینیک کلیولند آمریکا انجام شده، ارتباط میان مصرف این دارو و کاهش خطر ابتلا به آلزایمر را بررسی کرده است. با این حال، کارشناسان بر لزوم احتیاط و انجام کارآزمایی‌های بالینی بیشتر تأکید دارند.
سیلدنافیل و تأثیر آن در پیشگیری از آلزایمر
براساس این تحقیق، محققان با تحلیل داده‌های بیمه درمانی بیش از ۲ میلیون بیمار مبتلا به فشار خون شریانی ریوی، دریافتند که بیمارانی که از داروی سیلدنافیل برای درمان فشار خون استفاده می‌کردند، ۳۰ تا ۵۴ درصد کمتر از دیگر بیماران به آلزایمر مبتلا شدند. این داده‌ها به‌طور غیرمستقیم نشان‌دهنده ارتباطی مثبت بین مصرف این دارو و کاهش احتمال ابتلا به آلزایمر است.
آزمایش‌های آزمایشگاهی و نتایج اولیه
در بخش دوم تحقیق، محققان در آزمایشگاه، نورون‌های سلول‌های بنیادی بیماران مبتلا به آلزایمر را به مدت پنج روز در معرض سیلدنافیل قرار دادند. نتایج نشان‌دهنده کاهش سطح پروتئین سمی “تاو” (Tau) در این سلول‌ها بود. پروتئین تاو یکی از شاخص‌های مهم بیماری آلزایمر است که در مغز بیمارانی که به این بیماری مبتلا هستند، تجمع می‌یابد.
این یافته‌ها موجب شده است که پژوهشگران به این نتیجه برسند که سیلدنافیل می‌تواند با افزایش جریان خون در مغز، به پاکسازی پروتئین‌های سمی مانند تاو و بتا آمیلوئید کمک کند. این موضوع ممکن است نقش مهمی در پیشگیری از آلزایمر ایفا کند.
نیاز به تحقیق بیشتر
گرچه این یافته‌ها امیدوارکننده هستند، اما کارشناسان بر لزوم انجام تحقیقات بیشتر تأکید دارند. به گفته برخی از محققان، این مطالعه تنها یک ارتباط آماری را نشان داده و نمی‌توان به‌طور قطعی گفت که سیلدنافیل باعث پیشگیری از آلزایمر می‌شود. علاوه بر این، عوامل متعددی مانند وضعیت اجتماعی، اقتصادی و ژنتیک که می‌توانند در بروز آلزایمر مؤثر باشند، در این تحقیق در نظر گرفته نشده‌اند.
تغییر کاربری دارو
سیلدنافیل به‌دلیل داشتن اثرات جانبی کم و استفاده گسترده در درمان فشار خون، یکی از داروهایی است که می‌تواند در فرآیند «تغییر کاربری دارو» (Drug Repurposing) استفاده شود. به این معنا که این دارو ممکن است به‌طور مؤثر برای درمان بیماری‌های دیگر نیز کاربرد داشته باشد.
نتیجه‌گیری
در نهایت، نتایج اولیه این پژوهش می‌تواند نشان‌دهنده یک مسیر جدید برای درمان آلزایمر باشد، اما باید توجه داشت که در حال حاضر نمی‌توان سیلدنافیل یا ویاگرا را به‌عنوان درمانی برای آلزایمر تجویز کرد. گام بعدی در این مسیر انجام کارآزمایی‌های بالینی بزرگ است که احتمالاً چند سال طول خواهد کشید.
این یافته‌ها در ژورنال “Alzheimer’s Disease” منتشر شده است و پژوهشگران امیدوارند در سال‌های آینده بتوانند با انجام تحقیقات بیشتر به درمان‌های مؤثرتری برای آلزایمر دست یابند.
