چگونه مسیر دنباله‌دار ۳I/Atlas را دنبال کنیم

دنباله‌دار بین‌ستاره‌ای ۳I/Atlas و فرصت نجومی

دنباله‌دار ۳I/Atlas، سومین شیء بین‌ستاره‌ای تأییدشده، اخیراً به نزدیک‌ترین نقطه به خورشید (پری‌هلیون) رسید و حالا با سرعت حدود ۲۱۰,۰۰۰ کیلومتر در ساعت از ستاره دور می‌شود تا از منظومه شمسی خارج شود. ترکیب و سن غیرعادی آن، شواهدی از منشأ خارج از منظومه شمسی است، و نجوم‌دانان فرصتی منحصربه‌فرد برای مطالعه دارند.همچنین قابل ذکر است که ، اولین سیگنال رادیویی از دنباله‌دار ۳I/Atlas را در پست قبلی سایت آی تی پالس منتشر کردیم .

این دنباله‌دار (برخلاف برخی گزارش‌ها، پروتکل دفاع سیاره‌ای را فعال نکرد) در ژانویه ۲۰۲۶ خارج می‌شود و هرگز برنمی‌گردد. خوشبختانه، مسیر آن دقیق محاسبه شده و رفتار آینده‌اش مشخص است.

آی تی پالس، مرجع اخبار فناوری و نجوم، راه‌های ردیابی مسیر ۳I/Atlas را توضیح می‌دهد. از ۱۲ نوامبر ۲۰۲۵، دنباله‌دار در صورت فلکی سنبله (Virgo) است و با قدر ۱۲-۱۴ (قابل رصد با تلسکوپ‌های متوسط) دیده می‌شود.

موقعیت فعلی و پیش‌بینی‌ها (نوامبر ۲۰۲۵)

• موقعیت فعلی: در صورت فلکی سنبله، با قدر حدود ۱۲ (اوج در نوامبر ۲۰۲۵). قطر هسته: ۱ تا ۱۰ کیلومتر، با دم کم‌رنگ و فعالیت دنباله‌دار مانند (outgassing).
• نزدیک‌ترین به زمین: ۱۹ دسامبر ۲۰۲۵، حدود ۲۷۰ میلیون کیلومتر (۷۰۰ برابر فاصله متوسط زمین-ماه) – غیرقابل دید با چشم غیرمسلح، اما با تلسکوپ‌های قدرتمند قابل رصد.
• خروج از منظومه: ژانویه ۲۰۲۶، بدون بازگشت.

دنباله‌دار رفتار ثابتی دارد و هیچ تهدیدی نیست.

راه‌های ردیابی مسیر ۳I/Atlas

مسیر را می‌توانید به صورت زنده بدون تلسکوپ شخصی دنبال کنید. در ادامه، ابزارها و وب‌سایت‌های رایگان:

۱. TheSkyLive: ردیابی زنده و نمودارها

• توضیح: وب‌سایتی رایگان برای ردیابی زنده دنباله‌دارها با داده‌های نجومی دقیق.
• چگونه استفاده کنید:
  1. به theskylive.com/3i-atlas-info بروید.
  2. موقعیت فعلی، فاصله از زمین، صورت فلکی نزدیک، و نمودارهای مدار (۳D تعاملی) را ببینید.
  3. پیش‌بینی مختصات برای هفته‌های آینده را چک کنید – برای آماده‌سازی رصد مفید است.
  4. نقشه ستاره‌ای با میدان دید ۵۰x۳۰ درجه یا ۱۵x۹ درجه برای موقعیت فعلی (مثلاً ۱۲ نوامبر ۲۰۲۵ در سنبله).
• نکته: ابزارهای ردیابی عمیق آسمان (deep sky) برای دنبال کردن حرکت را دارد.

۲. ATLAS Comet Tracker و 3IAtlasLive: شبیه‌ساز مدار واقعی

• توضیح: سایت‌هایی با داده‌های NASA/JPL برای شبیه‌سازی مسیر هذلولی (hyperbolic trajectory).
• چگونه استفاده کنید:
  1. به atlascomet.com یا 3iatlascomet.com بروید.
  2. موقعیت زنده، سرعت (حدود ۲۲۱,۰۰۰ کیلومتر در ساعت)، و فاصله از زمین را ببینید.
  3. نقشه ۲D مسیر را با داده‌های Minor Planet Center (MPC) و JPL مشاهده کنید.
  4. مقایسه با 1I/’Oumuamua و 2I/Borisov: ۳I/Atlas دم کم‌رنگی دارد و outgassing نشان می‌دهد.
• نکته: سرعت را تنظیم کنید، روی سیارات زوم کنید، یا به رویدادهای کلیدی مثل پری‌هلیون (۲۹ اکتبر ۲۰۲۵) بپردازید.

۳. NASA Eyes on the Solar System: شبیه‌سازی سه‌بعدی ناسا

• توضیح: ابزار رایگان ناسا برای کاوش منظومه شمسی با داده‌های واقعی.
• چگونه استفاده کنید:
  1. به eyes.nasa.gov/apps/solar-system بروید (علی‌رغم shutdown دولت آمریکا، در دسترس است).
  2. دنباله‌دار ۳I/Atlas را جستجو کنید و انیمیشن مدار را فعال کنید.
  3. نمایش زنده مسیر از ورود (۱ ژوئیه ۲۰۲۵) تا خروج (ژانویه ۲۰۲۶) را ببینید.
  4. زوم روی عبور از مریخ (۳ اکتبر ۲۰۲۵، ۰.۱۹ AU) یا مشتری (۱۶ مارس ۲۰۲۶، ۵۳ میلیون کیلومتر).
• نکته: تصاویر هابل (۲۱ ژوئیه ۲۰۲۵، ۲۷۷ میلیون مایل از زمین) و انیمیشن‌های مدار را دانلود کنید.

۴. YouTube و پخش‌های زنده: شبیه‌سازی ناسا

• توضیح: پخش‌های زنده از Eyes on the Solar System ناسا برای ردیابی واقعی‌زمان.
• چگونه استفاده کنید:
  1. در یوتیوب “comet 3I/Atlas live trajectory” جستجو کنید.
  2. پخش‌های شبیه‌سازی‌شده از Eyes on the Solar System را ببینید – عبور از منظومه شمسی را نشان می‌دهد.
  3. کانال‌های نجومی مانند Star Walk یا NASA Science را دنبال کنید برای به‌روزرسانی‌ها.
• نکته: اوج روشنایی در نوامبر ۲۰۲۵ (قدر ۱۲) – پس از آن کم‌نور می‌شود.

رصد مستقیم: با تلسکوپ یا چشم غیرمسلح؟

• چشم غیرمسلح: غیرممکن – فاصله ۲۷۰ میلیون کیلومتر (قدر ۱۲-۱۴).
• تلسکوپ: با تلسکوپ‌های متوسط (قدر ۱۲+) از چند روز پیش از ۱۹ دسامبر رصد کنید. بهترین زمان: صبح زود در سنبله.
• اپ‌ها: Star Walk یا SkySafari برای مختصات و هشدارها استفاده کنید.

نتیجه‌گیری: فرصت نادر برای ردیابی مهمان کیهانی

دنباله‌دار ۳I/Atlas، کشف‌شده در ۱ ژوئیه ۲۰۲۵ توسط ATLAS در شیلی، فرصتی نادر برای مطالعه شیء بین‌ستاره‌ای است. با ابزارهایی مانند TheSkyLive، ATLAS Tracker، و Eyes on the Solar System، مسیر آن را زنده دنبال کنید. ۱۹ دسامبر را علامت بزنید – نزدیک‌ترین به زمین. این مهمان کیهانی تا ژانویه ۲۰۲۶ می‌ماند – از دست ندهید!

آی تی پالس شما را به کاوش کیهان دعوت می‌کند.