ارتباطات اجتماعی، تیغ دو لبه
اگر تا به‌حال بعد از یک دورهمی شاد احساس بی‌حالی کرده‌اید، تنها نیستید. پژوهش جدیدی از دانشگاه علوم بهداشتی کارل لندشتاینر اتریش نشان می‌دهد که تعاملات اجتماعی مانند یک «شادی سریع» عمل می‌کنند: در لحظه احساس نشاط را افزایش می‌دهند، اما کمی بعد باعث خستگی ذهنی و جسمی می‌شوند.
مطالعه‌ای با دقت بالا در دنیای واقعی
روان‌شناسان از مدت‌ها پیش می‌دانستند که بودن در کنار دیگران حال ما را بهتر می‌کند، اما بررسی این فرآیند در شرایط واقعی همیشه دشوار بوده است. محققان اتریشی با بهره‌گیری از فناوری گوشی‌های هوشمند و روش‌های ترکیبی، موفق شدند این اثرات را در زندگی روزمره ردیابی کنند.
شیوه مطالعه:
- تعداد شرکت‌کنندگان: ۸۰ نفر
- مدت‌زمان بررسی: دو هفته
- روش جمع‌آوری داده‌ها: روزانه چهار بار ارزیابی عاطفی از طریق گوشی + ثبت حضور بلوتوثی افراد اطراف
- حجم داده‌ها: بیش از ۳۷۰۰ داده روانی و ۱۲۳ هزار لاگ بلوتوث
یافته‌ها: افزایش نشاط و سپس افت انرژی
نتایج بررسی‌ها نشان داد که در لحظاتی که افراد در کنار دیگران حضور داشتند، سطح «سرزندگی» آنها به‌طور چشمگیری افزایش یافته و احساساتی نظیر افسردگی و خشم کاهش پیدا کرده است. با این حال، این انرژی مثبت دوام زیادی نداشت.
افت تدریجی پس از تعامل:
۳ تا ۴ ساعت پس از پایان تعامل اجتماعی، اکثر افراد دچار افت انرژی و خستگی عاطفی شدند. این خستگی در افرادی که در محیط‌های شلوغ‌تری حضور داشتند، سریع‌تر و شدیدتر نمود پیدا کرد.
سرخوشی قندی اجتماعی؛ شادی سریع، خستگی بعدی
دکتر «دیوید ویلینگر»، سرپرست تحقیق، این پدیده را به “Social Sugar High” تشبیه کرده است؛ احساسی مانند بالا رفتن قند خون بعد از خوردن شیرینی که به‌زودی کاهش می‌یابد.
«در لحظه تعامل اجتماعی عالی است، اما بعدها بهای آن را با خستگی ذهنی می‌پردازید.»
کنترل بر موقعیت اجتماعی و بازیابی سریع‌تر
مطالعه نشان داد افرادی که احساس کنترل بیشتری بر شرایط اجتماعی داشتند – مانند انتخاب زمان و مکان حضور در جمع – کمتر دچار خستگی می‌شدند و سریع‌تر به وضعیت عادی بازمی‌گشتند. این موضوع نشان می‌دهد نقش «آزادی انتخاب» در سلامت روانی افراد بسیار کلیدی است.
لذت در لحظه، هزینه در ادامه
پژوهش منتشرشده در ژورنال علمی iScience نشان می‌دهد که تعامل اجتماعی همان‌قدر که مفید و نشاط‌بخش است، می‌تواند منبعی برای خستگی ذهنی باشد. مدیریت زمان و کیفیت ارتباطات اجتماعی، به‌ویژه برای افراد درون‌گرا یا آن‌هایی که به انرژی روانی بالایی نیاز دارند، اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کند.
پیشنهاد برای خواننده:
اگر احساس می‌کنید تعاملات اجتماعی باعث خستگی شما می‌شود، این چند نکته را در نظر بگیرید:
- زمان‌بندی درست برای حضور در جمع داشته باشید.
- تعادل بین تنهایی و تعامل را رعایت کنید.
- آگاهانه انتخاب کنید که با چه افرادی وقت می‌گذرانید.
