شب‌بیداری و روان: زنگ خطری برای همه
برخلاف تصور رایج که افراد شب‌زنده‌دار را تنها متفاوت از دیگران می‌دانست، تحقیق جدید دانشگاه استنفورد نشان می‌دهد که دیر خوابیدن، حتی برای «جغدهای شب»، خطر ابتلا به اختلالات روانی را افزایش می‌دهد. بر اساس این مطالعه، خوابیدن بعد از ساعت ۱ بامداد با افزایش خطر افسردگی، اضطراب و سایر اختلالات روانی همراه است.
مطالعه‌ای جامع بر الگوی خواب بیش از ۷۴ هزار نفر
این تحقیق بر اساس داده‌های بیش از ۷۴ هزار نفر از بزرگسالان در بریتانیا انجام شد. پژوهشگران ابتدا کرونوتایپ (تمایل طبیعی بدن به زود یا دیر خوابیدن) افراد را با پرسشنامه مشخص کردند. سپس با استفاده از دستگاه‌های پوشیدنی، الگوی خواب هفت روزه آنها را اندازه‌گیری کردند و وضعیت سلامت روان‌شان را با سوابق پزشکی تحلیل کردند.
کرونوتایپ مهم نیست، زمان خواب اهمیت دارد
یکی از نکات کلیدی این پژوهش آن است که همسویی با ریتم طبیعی بدن (چه سحرخیز باشید، چه شب‌زنده‌دار) برای سلامت روان کافی نیست. آنچه واقعاً اهمیت دارد، زود خوابیدن است. به گفته دکتر جیمی زایتزر، استاد روان‌پزشکی دانشگاه استنفورد:
«نه کرونوتایپ بلکه زمان خواب عامل تعیین‌کننده در سلامت روان است.»
شب‌بیدارهایی که زود می‌خوابند، وضعیت روانی بهتری دارند
تحلیل داده‌ها نشان داد افراد شب‌زنده‌داری که زود به خواب می‌روند، ۲۰ تا ۴۰ درصد کمتر در معرض اختلالات روانی هستند نسبت به آنهایی که طبق تمایل طبیعی خود عمل کرده و تا دیروقت بیدار می‌مانند. بهترین وضعیت مربوط به افراد سحرخیزی بود که زود می‌خوابیدند و زود بیدار می‌شدند.
چرا دیر خوابیدن باعث اختلال روانی می‌شود؟
محققان علت این پدیده را در عملکرد نادرست مغز در ساعات پایانی شب می‌دانند. طبق فرضیه‌ای به نام ذهن پس از نیمه‌شب (Mind After Midnight)، پس از نیمه‌شب مغز وارد حالتی می‌شود که خطر تصمیم‌گیری‌های بد، رفتارهای پرخطر، پرخوری، مصرف مواد و افکار آسیب‌زا افزایش می‌یابد.
به گفته دکتر زایتزر:
«فرد سحرخیز اگر تا دیروقت بیدار بماند، می‌داند مغزش درست کار نمی‌کند، اما فرد شب‌زنده‌دار گمان می‌کند تصمیماتش عالی است.»
آیا تغییر الگوی خواب ممکن است؟
اگرچه تغییر کرونوتایپ کاری دشوار است (مثل کش لاستیکی که دوباره به حالت قبل بازمی‌گردد)، محققان توصیه می‌کنند افراد شب‌زنده‌دار نیز تلاش کنند قبل از ساعت ۱ بامداد بخوابند تا سلامت روان خود را حفظ کنند.
نتیجه‌گیری: از امشب زودتر بخوابید
مطالعه دانشگاه استنفورد نشان می‌دهد که خوابیدن بعد از ساعت ۱ بامداد، با افزایش خطر مشکلات روانی همراه است. این یافته نه‌تنها برای افراد شب‌زنده‌دار، بلکه برای همه اهمیت دارد. اگر به سلامت روان خود اهمیت می‌دهید، تلاش کنید پیش از ساعت ۱ بامداد به خواب بروید.
