نبرد کهکشانی بی‌سابقه: ستاره‌شناسان برای نخستین بار دو کهکشان را در حال برخورد مشاهده کردند

برای اولین‌بار در تاریخ نجوم، گروهی از ستاره‌شناسان موفق شدند شاهد یک «دوئل کیهانی» میان دو کهکشان دوردست باشند؛ نبردی فضایی که طی آن، یکی از کهکشان‌ها با پرتاب پرتوهای پرانرژی از هسته‌ی خود، کهکشان مقابل را ضعیف کرده است.

این پدیده‌ی نادر توسط تیمی از محققان بین‌المللی با استفاده از تلسکوپ‌های قدرتمند زمینی در شیلی، مانند تلسکوپ بسیار بزرگ (VLT) و آرایه میلی‌متری آلما (ALMA) شناسایی شد. آن‌ها مشاهده کردند که این دو کهکشان با سرعتی بیش از ۱.۸ میلیون کیلومتر بر ساعت به سمت هم حرکت می‌کنند و یکی از آن‌ها، پرتوهای شدید خود را به سمت دیگری شلیک می‌کند.

 نبردی از اعماق کیهان

هسته‌ی درخشان کهکشان مهاجم، یک کوازار (اختروش) بسیار پرنور است که توسط یک سیاه‌چاله‌ی فوق‌سنگین تغذیه می‌شود. این سیاه‌چاله با جذب ماده‌ی اطراف، دیسکی از گاز داغ و چرخان تشکیل می‌دهد و جت‌هایی از پرتوهای قدرتمند فرابنفش به بیرون پرتاب می‌کند.

پرتوهای این کوازار تا هزار برابر قوی‌تر از کل تابش کهکشان راه شیری هستند و باعث می‌شوند ابرهای گازی کهکشان مقابل که وظیفه‌ی شکل‌گیری ستارگان را دارند، پراکنده شده و توانایی خود را در تولید ستاره‌های جدید از دست بدهند.

 آیا این آغاز یک ادغام کهکشانی است؟

این دو کهکشان در فاصله‌ی ۱۱ میلیارد سال نوری از زمین قرار دارند و احتمال می‌رود که تا امروز با یکدیگر ادغام شده باشند، هرچند ما هنوز شاهد لحظه‌های آغازین این برخورد هستیم؛ چراکه نوری که به ما رسیده، مربوط به میلیاردها سال پیش است.

این اولین‌باری است که ستاره‌شناسان می‌توانند تأثیر مستقیم تابش کوازار بر گازهای مولکولی کهکشان دیگر را مشاهده کنند؛ پدیده‌ای که پیش‌تر فقط در نظریه‌ها وجود داشت.

 نبردهای کهکشانی در آغاز جهان

به گفته‌ی پژوهشگران، این نوع برخوردها و ادغام‌های کهکشانی در ابتدای عمر کیهان بسیار رایج‌تر بوده‌اند. در آن زمان که جهان متراکم‌تر بود، کهکشان‌ها با سرعت بیشتری به هم نزدیک می‌شدند و برخورد می‌کردند. امروز هم چنین اتفاقاتی رخ می‌دهند، اما نه با همان فراوانی گذشته.

حتی کهکشان راه شیری ما نیز در چند میلیارد سال آینده با کهکشان آندرومدا برخورد و ادغام خواهد شد.