رویدادهای ENT؛ پدیده‌هایی نادر و درخشان در دل کهکشان‌های دور
دانشمندان با تجزیه‌وتحلیل داده‌های تلسکوپ فضایی گایا (Gaia)، به‌طور کاملاً تصادفی موفق به کشف نوعی جدید از انفجارهای عظیم کیهانی شده‌اند که از نظر شدت و انرژی، با هیچ پدیده‌ای جز بیگ‌بنگ قابل مقایسه نیست. این رویدادها که «گذرهای هسته‌ای شدید» یا به اختصار ENT نام گرفته‌اند، نتیجه بلعیده‌شدن ستاره‌های پرجرم توسط سیاه‌چاله‌های ابرپرجرم هستند.
کشفی اتفاقی با تلسکوپی برای نقشه‌برداری
تلسکوپ فضایی گایا که مأموریت اصلی‌اش ترسیم نقشه‌ای دقیق از کهکشان راه شیری است، به‌صورت ناخواسته موفق به شناسایی شراره‌های نوری درخشانی شده است که ماه‌ها و حتی سال‌ها باقی می‌مانند. این کشف توسط گروهی از اخترشناسان دانشگاه هاوایی انجام شد و نتایج آن دیدگاه ما نسبت به ماهیت سیاه‌چاله‌ها و تعامل آن‌ها با محیط اطراف‌شان را دگرگون کرده است.
تفاوت ENT با ابرنواخترها و TDEهای معمولی
در حالت عادی، پدیده‌ای به نام گسیختگی کشندی (TDE) رخ می‌دهد؛ جایی که یک ستاره بیش‌ازحد به یک سیاه‌چاله نزدیک شده و توسط نیروهای گرانشی از هم پاشیده می‌شود. اما ENTها شکل پیشرفته‌تری از این پدیده‌اند:
- درخشش ۱۰ برابری نسبت به TDEهای معمولی
- پایداری نوری تا چند سال
- انرژی آزادشده‌ای بیش از ابرنواخترها
درحالی‌که یک ابرنواختر معمولی انرژی معادل کل عمر ۱۰ میلیارد ساله خورشید را آزاد می‌کند، یک رویداد ENT قادر است انرژی معادل صد خورشید را به‌طور ناگهانی منتشر کند.
ثبت دو رویداد عظیم؛ Gaia16aaw و Gaia18cdj
دو مورد از این رویدادهای شگفت‌انگیز به‌ترتیب در سال ۲۰۱۶ و ۲۰۱۸ توسط گایا ثبت شده‌اند و با نام‌های Gaia16aaw و Gaia18cdj شناخته می‌شوند. بررسی‌های انجام‌شده نشان داد که این پدیده‌ها به‌هیچ‌وجه ابرنواختر نیستند، چرا که انرژی آن‌ها حداقل دو برابر قوی‌ترین ابرنواخترهای شناخته‌شده است.
ENTها؛ کلید درک رشد سیاه‌چاله‌های ابرپرجرم
سیاه‌چاله‌های ابرپرجرم هنوز یکی از معماهای اصلی کیهان‌شناسی هستند. ما دقیق نمی‌دانیم این اجرام چگونه تا این اندازه عظیم شده‌اند. پژوهشگران معتقدند ENTها می‌توانند یکی از مکانیسم‌های کلیدی رشد سریع سیاه‌چاله‌ها باشند.
نگاهی به گذشته با نوری از آینده
از آنجا که ENTها بسیار درخشان هستند، قابلیت مشاهده آن‌ها از فاصله‌های بسیار دور وجود دارد؛ و ازآنجاکه نگاه‌کردن به اجرام دوردست در فضا به‌معنای نگاه به گذشته کیهان است، ENTها می‌توانند اطلاعات ارزشمندی از دوران‌های اولیه شکل‌گیری کهکشان‌ها و سیاه‌چاله‌ها در اختیار ما بگذارند.
نتیجه‌گیری: انفجارهایی فراتر از تصور انسان
کشف گذرهای هسته‌ای شدید (ENT) نه‌تنها شگفتی دانشمندان را برانگیخته، بلکه مسیر تازه‌ای برای مطالعه سیاه‌چاله‌ها، کهکشان‌های اولیه و تکامل کیهان گشوده است. این پدیده‌ها که حدود ۱۰ میلیون برابر از ابرنواخترها نادرتر هستند، نشان‌دهنده وجود سازوکارهایی در جهان هستند که هنوز به‌خوبی درک نشده‌اند.