جایگزین قند یا تهدید سلامتی؟ نتایج نگرانکننده تحقیق بر روی آسپارتام
بسیاری از ما برای کاهش وزن یا کنترل قند خون، به سراغ محصولات «رژیمی» یا «بدون قند» میرویم که حاوی شیرینکننده مصنوعی آسپارتام هستند. اما محققان اسپانیایی در یک مطالعه طولانیمدت و دقیق هشدار دادهاند که این ماده، حتی در دوزهای پایین، میتواند آسیبهای پاتوفیزیولوژیک جدی به قلب و مغز وارد کند.
آسپارتام که ۲۰۰ برابر شیرینتر از شکر معمولی است، در هزاران محصول از جمله نوشابههای لایت، آدامسها و محصولات لبنی رژیمی یافت میشود.
یافتههای تکاندهنده: کاهش ۲۶ درصدی توان قلب
محققان مرکز تحقیقات مواد زیستی سنسباستین، در آزمایش خود بر روی موشها، دوزی معادل یکششم حداکثر مقدار مجاز روزانه (تعیین شده توسط FDA و سازمان جهانی بهداشت) را به مدت یک سال مورد بررسی قرار دادند. نتایج این پژوهش که در مجله Biomedicine & Pharmacotherapy منتشر شده، نشان داد:
- ضعف عملکرد قلبی: توان خروجی بطن چپ قلب ۲۶ درصد و بطن راست ۲۰ درصد کاهش یافت.
- تغییر در ساختار قلب: ضخامت عضله میانی قلب ۲۵ درصد کاهش پیدا کرد و نشانههایی از هیپرتروفی (افزایش غیرطبیعی حجم عضله) مشاهده شد.
- اختلالات مغزی: مصرف آسپارتام منجر به کاهش عملکرد شناختی و تغییرات رفتاری در موشها شد که نشاندهنده آسیب به سیستم عصبی است.
کاهش وزن به بهای از دست دادن سلامتی
نکته جالب این تحقیق این بود که موشها با مصرف آسپارتام حدود ۲۰ درصد از چربی بدن خود را از دست دادند، اما این کاهش وزن با تخریب عملکرد اندامهای حیاتی همراه بود. این موضوع ثابت میکند که کاهش وزن همیشه به معنای بهبود سلامت نیست، بهویژه زمانی که پای شیرینکنندههای مصنوعی در میان باشد.
آیا این نتایج برای انسانها نیز صادق است؟
در حالی که محققان بر بازبینی محدودیتهای ایمنی مصرف آسپارتام برای انسان تأکید دارند، انجمن بینالمللی شیرینکنندهها (ISA) با احتیاط با این نتایج برخورد کرده است. آنها معتقدند به دلیل تفاوتهای متابولیکی و طول عمر میان انسان و موش، نمیتوان این نتایج را مستقیماً به انسانها تعمیم داد.
با این حال، این اولین مطالعه طولانیمدتی است که اثرات مزمن آسپارتام را با استفاده از تصویربرداریهای پیشرفته مولکولی بررسی کرده و نشان میدهد که «دوزهای مجاز» فعلی ممکن است آنقدرها هم که تصور میشد، بیخطر نباشند.
