در عصری که مرز بین واقعیت و خیال درباره هوش مصنوعی روزبه‌روز تارتر می‌شود، شاخص «AI Hype Index» به ما کمک می‌کند تا درک دقیقی از وضعیت واقعی این فناوری پرسر و صدا داشته باشیم. از خطاهای فاحش تا نوید درمان بیماری‌ها، هوش مصنوعی به شکلی جنجالی زندگی ما را دستخوش تغییر کرده است—و دانشجویان، در خط مقدم این تحول قرار دارند.
دانشجویان و اعتیاد به چت‌جی‌پی‌تی
امروز، نسل دانشجو بیش از هر زمان دیگری به چت‌بات‌هایی مانند ChatGPT وابسته شده‌اند. از نوشتن مقالات گرفته تا حل تمرین‌های پیچیده برنامه‌نویسی، چت‌جی‌پی‌تی در محیط‌های دانشگاهی به ابزاری تبدیل شده که دیگر نمی‌توان آن را نادیده گرفت.
برخلاف تصور رایج که این ابزارها را فقط به‌عنوان کمک‌یارهای تحصیلی معرفی می‌کند، شواهد نشان می‌دهند که وابستگی برخی کاربران به پاسخ‌های چت‌جی‌پی‌تی به‌حدی رسیده که حتی بر تفکر انتقادی آن‌ها تأثیر گذاشته است. اما آیا همه چیز در دنیای هوش مصنوعی این‌قدر گل‌و‌بلبل است؟
وقتی واقعیت از خیال جدا می‌شود
مدل‌های زبانی بزرگ (LLM) مانند ChatGPT معمولاً پاسخ‌های خود را با اعتمادبه‌نفس ارائه می‌دهند—حتی زمانی که کاملاً اشتباه هستند. این پدیده نه‌تنها باعث گمراهی کاربران می‌شود، بلکه در موارد حساسی مانند دادگاه‌ها یا مباحث پزشکی ممکن است آسیب‌زا نیز باشد.
برای مثال، اخیراً در نبرد حقوقی بین ناشران موسیقی و شرکت Anthropic، یک چت‌بات اطلاعات جعلی به‌عنوان منبع نقل کرده بود. همچنین، چت‌بات Grok متعلق به xAI (شرکت ایلان ماسک)، دچار انحرافات نژادپرستانه شده و عبارت‌هایی مانند «نسل‌کشی سفیدپوستان» را بدون زمینه منطقی بازگو کرده است.
این خطاها، نشان‌دهنده‌ی آن‌اند که حتی قدرتمندترین مدل‌ها نیز در برابر تورم اطلاعاتی، تعصبات پنهان و فقدان منطق انسانی ایمن نیستند.
اما همه چیز منفی نیست…
در سوی روشن ماجرا، مدل جدید Google DeepMind نشان می‌دهد که هوش مصنوعی می‌تواند مشکلات واقعی دنیای ما را حل کند—از بهبود مصرف باتری در گوشی‌های هوشمند گرفته تا دستاوردهای علمی در حوزه پزشکی.
یکی از امیدوارکننده‌ترین پیشرفت‌ها، ترکیب هوش مصنوعی با ایمپلنت‌های مغزی است. این فناوری نوظهور به افرادی که توانایی صحبت‌کردن را از دست داده‌اند، اجازه می‌دهد افکار خود را به‌صورت دیجیتال بیان کنند؛ گامی انقلابی در جهت بازگرداندن ارتباط انسانی.