شباهت ژنتیکی دوستان بیشتر از آن چیزی است که فکر می‌کنید

پژوهش‌های جدید نشان می‌دهد دوستان معمولاً شباهت ژنتیکی چشم‌گیری با یکدیگر دارند؛ تا جایی که حدود دو‌سوم آن‌ها از نظر ژنتیکی تقریباً به اندازه‌ی یک زوج متأهل به هم شبیه‌اند.

محققان دانشگاه استنفورد، دانشگاه دوک و دانشگاه ویسکانسین-مدیسون در مطالعه‌ای جدید ژنوم ۵ هزار جفت دوست نوجوان را که هم‌کلاسی بودند، بررسی کردند. نتیجه‌ی این تحقیق نشان داد که دوستان از نظر ژنتیکی به‌طور قابل توجهی شبیه‌تر از افراد تصادفی هستند.

چرا دوستان ژن‌های مشترک دارند؟

به گفته دکتر بنجامین دومینگ، استادیار دانشگاه استنفورد، این شباهت ژنتیکی آن‌قدر قوی است که قابل‌تشخیص محسوب می‌شود، اگرچه هنوز به اندازه شباهت خواهر و برادرها نیست. او می‌گوید:
«این پرسش مطرح می‌شود که آیا افراد به‌صورت آگاهانه افرادی را برای دوستی انتخاب می‌کنند که شبیه خودشان هستند، یا اینکه ساختارهای اجتماعی ما را به سمت شباهت سوق می‌دهد؟ شواهد ما نشان می‌دهد که ساختارهای اجتماعی نقش بزرگی ایفا می‌کنند.»

دومینگ می‌گوید:

«افراد خودشان انتخاب می‌کنند کنار کسانی باشند که شبیه خودشان هستند یا نیروهای دیگری مانند ساختارهای اجتماعی است که بر همه ما تأثیر می‌گذارند، این اتفاق را رقم می‌زند؟ شواهد ما درباره دوستان نشان می‌دهد این امر تا حد زیادی تأثیر ساختارهای اجتماعی است.»

یکی از توضیحات این پدیده «شبیه‌گزینی اجتماعی» (Social Homophily) است؛ یعنی افراد تمایل دارند با کسانی پیوند برقرار کنند که ویژگی‌های مشترکی دارند. این ویژگی‌ها ممکن است ژنتیکی باشند، مانند قد، وزن یا سطح تحصیلی.

تأثیر ساختارهای اجتماعی در دوستی و ژنتیک

پژوهشگران همچنین دریافته‌اند که ساختار اجتماعی – مانند نوع مدرسه، موقعیت جغرافیایی یا تصمیم والدین در انتخاب مدرسه – می‌تواند عامل شباهت ژنتیکی بین دوستان باشد. برای مثال، هم‌کلاسی‌ها معمولاً از محیط اجتماعی و پیشینه‌ای مشابه می‌آیند و این موضوع می‌تواند در شباهت ژنتیکی آن‌ها نیز بازتاب یابد.

این تحقیق که در مجله علمی PNAS منتشر شده، بار دیگر نشان می‌دهد که ارتباط بین ژنتیک و محیط اجتماعی بسیار پیچیده‌تر و درهم‌تنیده‌تر از تصورات گذشته است. انسان‌ها نه‌تنها از نظر علایق بلکه از سطح ژنوم نیز به دوستان خود نزدیک‌تر هستند.